حیات

ازمهمترین موادی که به روش انتقال اولیه منتقل می شوند می توان سدیم، پتاسیم، کلسیم، هیدروژن، کلر و چند یون دیگر را نام برد. البته غشا تمامی سلولها قادر به انتقال تمامی این مواد نیستند. همچنین علاوه برپمپ های واقع بر غشا سطح سلول برخی پمپ ها نیز در غشا داخل سلول مانند غشا سارکوپلاسمی عضله یا یکی از دو غشا میتوکندری عمل می کنند. ساز و کاراصلی عمل تمامی آنها یکسان است. در زیر توضیح مختصری از انتقال فعال اولیه که توسط پمپ های مختلف انجام می گیرد آمده است:
پمپ سدیم- پتاسیم
این پمپ یونهای سدیم را به خا رج از غشا و یونهای پتاسیم را به داخل غشا پمپ می کند. این پمپ که در تمامی سلولها ی بدن وجود دارد مسئول حفظ اختلاف غلظت سدیمی و پتاسیمی در دو طرف غشا سلول است. و در ضمن پتانسیل منفی درون سلولی را برقرار می کند. با هرانتقال سه یون سدیم به درون پروتئین های حامل اتصال می یابد و با فعال شدن ATPase که در نزدیکی محل اتصال سدیم قرار دارد سه مولکول سدیم خا رج و دو مولکول پتاسیم وارد سلول می گردد. یکی از اعمال اصلی این پمپ کنترل حجم سلول می باشد.

پمپ کلسیم
غلظت یون کلسیم تقریباً در سیتوزول تمامی سلولها ی بدن حدود کمتر ازیک در هزارم غلظت آن در مایع خا رج سلول می باشد. دو پمپ کلسیم که به روش انتقال فعال اولیه عمل می کنند عمدتاً مسئول حفظ این غلظت کم کلسیم می باشد. یکی از این دو پمپ در غشا سلول واقع است و کلسیم را به خا رج از غشا سلول پمپ می کند، پمپ دیگریون کلسیم را به درون یک یا چند ویزیکول داخل سلولی مانند شبکه سارکوپلاسمی سلولها ی عضلانی و میتوکندریایی تمامی سلولها پمپ می کند.
یون هیدروژن
دو نقطه از بدن دارای سیستمهای مهم انتقال فعال اولیه یون هیدروژن می باشد. ۱) غدد معده ۲) انتهای دیستال و نیزمجاری جمع کننده قشری در کلیه.
ادامه…
منبع: فیزیولوژی پزشکی گایتون و هال، ترجمه محمد رضا بیگدلی و همکاران، ویراستار: دکتر سعید شهراز، زیر نظر پرفسوراحمد رستمی.