حیات

بررسی اثر کانال های پتاسیمی حساس به ATP و کلسیمی وابسته به ولتاژ بر خاصیت ضد ‌دردی مورفین درموش های دیابتی شده با آلوکسان

نقش ضددردی مورفین از سال‌های دور شناخته شده است. نقش ضددردی کانال‌های پتاسیمی و کلسیمی نیز در حیوانات آزمایشگاهی گزارش شده است. با توجه به اثرات نامطلوب مورفین مانند اعتیاد، تلاش برای یافتن جایگزین‌های مناسب برای آن ادامه دارد. از طرف دیگر، در بیماری دیابت که یک بیماری شایع است، حساسیت نسبت به درد در مقایسه با موجود غیردیابتی بیشتر است. بنابراین این احتمال وجود دارد که ارسال پیام درد تحت تاثیر اثرات نامطلوب دیابت قرار می‌گیرد. در مطالعه حاضر اثرات ضد‌دردی مورفین و مسدودکننده‌های کانال‌های پتاسیمی و کلسیمی در موشهای سالم و دیابتی مقایسه شد. برای بررسی اثرات ضددردی در موش‌های کوچک آزمایشگاهی ار نژاد NMRI از تست صفحه داغ استفاده شد. داروهایی که ستفاده شدند عبارت بودند از مورفین، گلایبنکلامید (مسدود کننده کانال‌های پتاسیمی حساس به ATP)، نیمودیپین (مسدود کردن کانال‌های کلسیمی) و آلوکسان به عنوان القاکننده دیابت. همه داروها بصورت داخل صفاقی تزریق شدند. حیوانات به دو دسته دیابتی و غیر دیابتی تقسیم شدند. برای دیابتی کردن، دوز 200 میلی‌گرم/کیلوگرم آلوکسان در سه روز متوالی تزریق شد و 72 ساعت پس از آخرین تزریق، گلوکز ناشتای خون اندازه‌گیری و سطح گلوکز بالای 1/11 میلی مول در لیتر بعنوان معیار دیابتی شدن انتخاب گردید. نتایج آزمایش‌ها نشان داد که مورفین در دوزهای 10 و 15 میلیگرم/کیلوگرم در موش‌های سالم و دیابتی اثرات ضددردی القا نمود، اما اثر ضددردی مورفین در دوز 5/7 میلی‌گرم/کیلوگرم در موش‌های دیابتی در مقایسه با موش‌های سالم بطور معنی‌داری کاهش یافت. تزریق داخل صفاقی مسدود کننده کانال‌های پتاسیمی حساس به ATP، گلایبنکلامید (4، 8، 12 و 20 میلیگرم/کیلوگرم) در موش‌های سالم اثرات ضد‌دردی نشان نداد، اما گلایبنکلامید 20 میلیگرم/کیلوگرم در موش‌های دیابتی اثرات ضددردی ایجاد کرد. همچنین مسدود کردن کانال‌های کلسیمی با نیمودیپین (5/2، 5، 10 و 20 میلیگرم/کیلوگرم) در موش‌های سالم خاصیت ضددردی نشان نداد، درحالیکه در موش‌های دیابتی این دارو در دوزهای 10 و 20 میلیگرم/کیلوگرم خاصیت ضددردی القا نمود. تزریق هر دوی گلایبنکلامید (12 و 20 میلیگرم/کیلوگرم) و نیمودیپین (5 و 10 میلیگرم/کیلوگرم) همراه با دوز بی‌اثر مورفین در موش‌های دیابتی خاصیت ضددردی القا نمود. با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان نتیجه گیری نمود که دیابت با تحت تاثیر قراردادن گیرنده‌های اوپیوئیدی در مسیر‌های عصبی انتقال درد و همچنین کانال‌های یونی مانند کانال‌های پتاسیمی و کلسیمی، موجب تغییر در پردازش عصبی پیام‌های درد می‌شود.